سرمایه‌گذاری خطرپذیر در سطح جهان در سال ۲۰۱۸ سال بسیار خوبی را سپری کرد. به گزارش PwC و CB Insights که وضعیت سرمایه‌گذاری خطرپذیر را در سال ۲۰۱۸ بررسی کرده‌اند، میزان سرمایه‌گذاری جهانی در این سال با ۲۱% افزایش نسبت به سال ۲۰۱۷ به رقم ۲۰۷ میلیارد دلار رسید.
نمای کلی سرمایه‌گذاری خطرپذیر در جهان
با مقایسه‌ی نواحی مهم جهان می‌توان به نمای کلی سرمایه‌گذاری خطرپذیر در سال گذشته پی برد. در سال ۲۰۱۸ میلادی، ۲۰۷ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری بر روی استارتاپ‌ها در جهان انجام شد و در مجموع ۱۴،۲۴۷ معامله (۱۰ درصد افزایش نسبت به ۲۰۱۷) صورت گرفت. بیش‌ترین سرمایه‌گذاری در قاره‌ی آمریکای شمالی با ارزش ۱۰۲ میلیارد دلار (حدود نیمی از حجم سرمایه‌گذاری خطرپذیر در کل جهان) در ۵،۹۳۶ تعداد معامله و پس از آن در آسیا با ۸۱ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری (حدود ۴۰ درصد حجم سرمایه‌گذاری جهانی) در ۵،۰۶۶ معامله (۴۲ درصد افزایش نسبت به ۲۰۱۷) و در اروپا با ۲۱ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری (حدود ۱۰ درصد حجم سرمایه‌گذاری جهانی) در ۲،۷۴۵ معامله انجام شد.
رشد سرمایه‌گذاری خطرپذیر در سال ۲۰۱۸: افزایش تعداد معاملات با ارزش بیش از ۱۰۰ میلیون دلار
سال ۲۰۱۸ رکوددار تعداد معاملات سرمایه‌گذاری خطرپذیر با ارزش بیش از ۱۰۰ میلیون دلار بود، با این که تعداد کل معاملات در این سال روند کاهشی داشته است. افزایش ۴۳ درصدی تعداد معاملات با ارزش بیش از ۱۰۰ میلیون دلار نسبت به سال ۲۰۱۷، نشان دهنده این است که سرمایه مورد نیاز استارتاپ‌ها در سطح جهان در حال افزایش است.
نمودار بالا نشان می‌دهد حدود نیمی از معاملات با ارزش بیش از ۱۰۰ میلیون دلار در سال ۲۰۱۸ مربوط به آمریکای شمالی بوده است. تعداد این معاملات با پیروی از روند کاهشی حجم سرمایه‌گذاری در سه ماه پایانی سال ۲۰۱۸ (نمودار بعدی)، در آمریکای شمالی و آسیا کاهش پیدا کرده و در اروپا ثابت مانده است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که نه تنها استارتاپ‌ها به دنبال سرمایه‌های بیش‌تر هستند، بلکه سرمایه‌گذاران مایل‌اند در رقم‌های بالاتر سرمایه‌گذاری کنند.
دلایل اصلی برای افزایش تعداد سرمایه‌گذاری‌ها با ارزش بیش از ۱۰۰ میلیون دلار، ورود سرمایه‌گذاران خطرپذیر جدید (نظیر صندوق عظیم ۹۳ میلیارد دلاریِ ژاپنی سافت‌بنک) و رشد سریع استارتاپ‌های چینی است. این صندوق‌ها که به منابع مالی زیادی دسترسی دارند، سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌های تکنولوژی محور را بهترین فرصت برای کسب بازده چند صد درصدی می‌دانند و به همین سبب سرمایه‌های چند صد میلیون دلاری خود را در اختیار استارتاپ‌ها قرار می‌دهند.
کاهش سرمایه‌گذاری خطرپذیر جهانی در سه ماه پایانی ۲۰۱۸ به دلیل کاهش سرمایه‌گذاری در آمریکا
روند سه ماهه سرمایه‌گذاری خطرپذیر جهانی در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ نشان می‌دهد که سه ماه پایانی سال ۲۰۱۸ با افت سرمایه‌گذاری مواجه بوده که دلیل اصلی آن، کاهش سرمایه‌گذاری در آمریکای شمالی بوده است. سرمایه‌گذاری در سه ماه سوم و چهارم در اروپا در حدود ۵ میلیارد دلار و در آسیا در حدود ۲۰ میلیارد ثابت بوده است، اما سرمایه‌گذاری آمریکای شمالی از ۲۸.۴ میلیارد دلار در سه ماه سوم به ۲۵.۷ میلیارد دلار در سه ماه پایانی ۲۰۱۸ کاهش پیدا کرده است.
نکته جالب در این نمودار، روند کاهشی تعداد معاملات با وجود افزایش حجم سرمایه‌گذاری است. می‌توان نتیجه‌گرفت که ارزش معاملات در حال افزایش بوده و استارتاپ‌ها به دنبال جذب سرمایه‌های بیش‌تر نسبت به گذشته هستند. با توجه به این که تعداد معاملات با ارزش بیش از ۱۰۰ میلیون دلار به طور چشم‌گیری افزایش پیدا کرده، استارتاپ‌ها برای بقای خود در محیط پررقابت جذب سرمایه، باید نهایت تلاش خود را بکنند تا بیش‌ترین سرمایه ممکن را جذب کرده و از رقبای خود پیشی بگیرند.
روند سرمایه‌گذاری خطرپذیر در آمریکای شمالی، آسیا و اروپا: افزایش حجم سرمایه‌گذاری و کاهش تعداد معاملات
حجم سرمایه‌گذاری خطرپذیر در آمریکای شمالی با ۲۹ درصد افزایش نسبت به سال ۲۰۱۷ به روند رو به رشد خود ادامه داد.
سرمایه‌گذاری خطرپذیر در اروپا با ۱۶ درصد افزایش به رقم ۲۱ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۸ رسید که ۱۰ درصد از سرمایه‌گذاری جهانی را شامل می‌شود.
در آسیا نیز میزان سرمایه‌گذاری با ۱۱ درصد افزایش به ۸۱ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۸ رسید. بر خلاف روند رو به کاهش تعداد معاملات در آمریکا و اروپا، تعداد معاملات انجام گرفته در آسیا پنجمین سال پیاپی رشد خود را تجربه کرد و با ۴۲ درصد افزایش به ۵،۰۶۶ تعداد معامله در سال ۲۰۱۸ رسید.
آمریکای شمالی، پیشرو در ایجاد استارتاپ‌های تک‌شاخ (Unicorn)
برای دومین بار پیاپی، آمریکای شمالی در ایجاد استارتاپ‌های تک‌شاخ (استارتاپ‌هایی با ارزش‌گذاری بیش از ۱ میلیارد دلار) از آسیا پیشی گرفت. در آمریکای شمالی تعداد ۲۱ استارتاپ در سه ماه پایانی ۲۰۱۸ به استارتاپ تک‌شاخ تبدیل شدند که رکورد بیش‌ترین تعداد بوده است. شکل‌گیری استارتاپ‌های تک‌شاخ در آسیا رشد زیادی نسبت به سال ۲۰۱۷ داشته، اما این رشد در سه ماه آخر ۲۰۱۸ متوقف شد.
نمای کلی سرمایه‌گذاری خطرپذیر در کشور آمریکا
سال ۲۰۱۸ سالی پربار برای صنعت کارآفرینی و سرمایه‌گذاری خطرپذیر آمریکا بود. تعداد معامله‌های بیش از ۱۰۰ میلیون دلار موجب شد که میزان سرمایه‌گذاری خطرپذیر در این کشور به بیش‌ترین میزان از سال ۲۰۰۰ تاکنون برسد. با این که تعداد کل معاملات رو به کاهش بوده است، سرمایه‌گذاری سالانه‌ی آمریکا به رکورد خود نزدیک شد. استارتاپ‌های آمریکایی ۹۹.۵ میلیارد دلار سرمایه در بیش از ۵،۵۳۶ معامله (کم‌ترین تعداد معامله از سال ۲۰۱۳ تا الان) جذب کرده‌اند. این آمار نشان می‌دهد با این که تعداد معاملات رو به کاهش است، اما حجم سرمایه‌گذاری در هر معامله در حال افزایش بوده.
افزایش حجم سرمایه‌گذاری و کاهش تعداد معاملات نشانه‌ی این است که سرمایه‌گذاری خطرپذیر به سوی سرمایه‌گذاری بر استارتاپ‌های مراحل پایانی (Late stage) در حرکت است. همچنین سهم سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌های مراحل آغازین (Early stage) در سال ۲۰۱۸ به ۲۵% از کل سرمایه‌گذاری‌ها کاهش یافت؛ چرا که سرمایه‌گذاران به دنبال سرمایه‌گذاری با رقم‌های بالاتر و در نتیجه خروج‌های بزرگ‌تر و موفق‌تر از استارتاپ‌ها هستند، به همین دلیل طبیعی است که سهم استارتاپ‌های کوچک از جذب سرمایه رو به کاهش بوده است.
کاهش حجم سرمایه‌گذاری خطرپذیر در آمریکا در سه ماه پایانی ۲۰۱۸
سرمایه‌گذاری خطرپذیر در سه ماه پایانی سال ۲۰۱۸ با ۳ میلیارد دلار کاهش نسبت به سه ماه سوم، به ۲۵ میلیارد دلار رسید. تعداد معاملات نیز در ابتدای سال ۲۰۱۸ ابتدا روند افزایشی داشته و سپس با کاهش شدید به ۱۲۱۱ تعداد معامله در سه ماه پایانی سال ۲۰۱۸ رسید. با این حال مشاهده می‌شود که روند کلی سرمایه‌گذاری خطرپذیر سیر صعودی داشته و کل سرمایه‌گذاری در سال ۲۰۱۸ نسبت به سال ۲۰۱۷ حدود ۳۰ درصد افزایش داشته است.
حجم سرمایه‌گذاری خطرپذیر در شهر سن فرانسیسکو که یکی از مهم‌ترین مناطق در حوزه کارآفرینی و سرمایه‌گذاری جسورانه آمریکا است، با ۵۵% افزایش، از ۱۸ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۷ به ۲۸ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۸ رسید. البته در سه ماه پایانی سال ۲۰۱۸، میزان سرمایه‌گذاری در این شهر به نسبت سه ماه سوم سال ۲۰۱۸ با ۱۷% کاهش مواجه بوده است.
افزایش ارزش سرمایه‌گذاری در مراحل مختلف جذب سرمایه‌ی استارتاپ‌ها در سال ۲۰۱۸
با مقایسه ارقام مربوط به سه ماه پایانی ۲۰۱۸ مشاهده می‌شود که ارزش معاملات جذب سرمایه‌ی استارتاپ‌ها در تمام مراحل در حال افزایش بوده است. بیش‌ترین افزایش مربوط به استارتاپ‌هایی است که در مرحله گسترش (Expansion stage) قرار دارند (۲۵ درصد افزایش نسبت به سه ماه سوم ۲۰۱۸). پس از آن استارتاپ‌های مرحله بذر (Seed stage) با ۲۳.۵ درصد، استارتاپ‌های مرحله ابتدایی (Early stage) با ۲۳ درصد و استارتاپ‌های مرحله پایانی (Late stage) با ۱۵ درصد بیش‌ترین رشدها را داشته‌اند. این نمودار نشان می‌دهد که استارتاپ‌ها به دنبال جذب سرمایه‌های بیش‌تر، به خصوص در مرحله گسترش خود هستند.
صنعت اینترنت آمریکا، پیشرو در سرمایه‌گذاری خطرپذیر
استارتاپ‌های فعال در حوزه اینترنت با جذب سرمایه ۹.۱ میلیارد دلاری در سه ماه پایانی ۲۰۱۸ جلودار سرمایه‌گذاری خطرپذیر در کشور آمریکا بوده‌اند. پس از آن نیز حوزه‌های سلامت، موبایل و مخابرات و نرم‌افزار صدر حوزه‌های جذاب برای سرمایه‌گذاران خطرپذیر را تشکیل داده‌اند.
تعداد استارتاپ‌های تک‌شاخ آمریکایی در ۵ سال بیش از ۴۰۰% افزایش یافته
در سال ۲۰۱۸ تعداد ۵۳ استارتاپ آمریکایی که بالاترین رکورد سالانه جهان است، به ارزش‌گذاری بیش از ۱ میلیارد دلار دست یافتند و در دسته‌ی استارتاپ‌های تک‌شاخ قرار گرفتند. این رشد ۸۳ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۷ موجب شد که تعداد کل استارتاپ‌های تک‌شاخ در آمریکا برای اولین بار در تاریخ به ۱۴۰ عدد برسد.
افزایش ۱۳ درصدی ادغام و تملیک استارتاپ‌های آمریکایی در سال ۲۰۱۸
در سال ۲۰۱۸ روند کاهشی تعداد ادغام و تملیک استارتاپ‌ها در کشور آمریکا پس از ۴ سال متوقف شد و با ۱۳.۵ درصد افزایش نسبت به سال ۲۰۱۷ به ۶۶۳ عدد رسید. میانه‌ی زمان سپری شده برای فرایند ادغام و تملیک نیز با اندکی افزایش نسبت به ۲۰۱۷ به ۵.۵ سال رسید.
کاهش مدت زمان عرضه اولیه استارتاپ‌های آمریکایی
میانه‌ی زمان عرضه اولیه استارتاپ‌ها در کشور آمریکا با ۳۳ درصد کاهش در سال ۲۰۱۸ به ۵.۲ سال رسید. کاهش شدید این زمان نشان دهنده‌ی علاقه‌ی سرمایه‌گذاران برای خروج سریع‌تر است. در عین حال تعداد عرضه‌های اولیه در آمریکا نسبت به سال ۲۰۱۷ با ۳۶ درصد افزایش همراه بوده است. بنابراین استارتاپ‌ها به دنبال این هستند که در کوتاه‌ترین زمان ممکن به بورس وارد شوند و موفقیت بزرگی را تجربه کنند.
منبع نمودارها: PwC/CB Insights MoneyTree™ Report Q4 2018